Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг энэ сарын 1-ний өдрөөс орон даяар мөрдөж эхэлсэн. Хуулийг хэрэгжүүлж эхэлсэнтэй холбоотойгоор иргэд, олон нийтийн дунд ширхэг эм, тариурыг ч эмчийн бичиг, жороор авдаг болно гэх мэдээлэл цацагдаж, маргаан өрнөөд буй.
Тиймээс холбогдох албаныхан эл асуудалд тайлбар мэдээлэл өгсөн юм. Тодруулбал, Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуульд жортой олгох эмийг жороор нь олгох тухай заалт тусгаснаас жороор олгох эмийг нэг бүрчлэн нэрлэж заасан заалт байхгүй аж. Харин жороор олгох эмийг замбараагүй, дураараа зарж болохгүй байх тухай хариуцлагын тогтолцоог тусгажээ. Холбогдох албаныхны мэдэгдэл, тайлбар мэдээллийг хүргэж байна.
Эрүүл мэндийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Очирбат "Цахим орчинд үүсээд буй асуудал шиг бүх эмийг жороор олгох эрх зүйн зохицуулалт, дүрэм журам гаргаагүй. Өнгөрсөн тавдугаар сард Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг баталж, энэ сараас хэрэгжүүлж эхэллээ. Тус хуулиар эмийн зохисгүй, замбараагүй хэрэглээг хязгаарлах үүднээс эм худалдан борлуулж буй байгууллагад ногдуулах хариуцлагын тогтолцоог нэмэгдүүлсэн. Өөрөөр хэлбэл, жороор олгодог эмийг жоргүй олгох асуудал гардаг байсан. Тэгвэл энэ асуудлыг цэгцлэх эрх зүйн зохицуулалт бүрдсэн гэсэн үг. Эм нь нэг талаараа тухайн хүний өвчнийг эмчилж, анагаадаг бол нөгөө талаараа эмчийн зааваргүй, дур мэдэн хэрэглэвэл хор болох аюултай. Тиймээс зохистой хэрэглээг бий болгох нь зүйтэй.
Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт, зохицуулалтын газар: Тус хуулийг мөрдөж эхэлсэнтэй холбогдуулан “Бүх эмийг жороор олгоно” гэдэг ташаа ойлголт иргэдийн дунд бий болж байна. Манай улсад эмийг эмчийн жороор олгох хуулийн зохицуулалт 1998 оноос хойш мөрдөгдөж эхэлсэн бөгөөд эмийн бүртгэлд бүртгэгдсэн нийт 4110 эмээс 2800 гаруй эм жороор олгох, 100 орчим эм нь эмнэлгийн нөхцөлд хэрэглэх заалттай байдаг. Харин 1100 гаруйг нь жоргүйгээр эмийн сангаас хэвийн олгож байна. Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хууль шинэчлэгдэн батлагдсантай холбогдуулан жороор олгох эмийн талаар ямар нэгэн шинэ журам гараагүй, хуульд заасны дагуу жороор олгох эмийг эмчийн бичсэн жороор эмийн сангаас олгохыг анхааруулж байна.
Эмийн зохистой хэрэглээг бий болгох хөшүүрэг ба хариуцлага
Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулийн 16.7-д "Эмийг улсын бүртгэлд бүртгэхэд мансууруулах эмийн жороор, сэтгэцэд нөлөөт эмийн жороор, энгийн жороор, жоргүй олгох, эмнэлгийн нөхцөлд хэрэглэх гэж олгох нөхцөлийг тогтоож, хэрэглэх зааварт тусгана" гэж заасны дагуу эмийг жороор хэрхэн олгох нь зохицуулагддаг байна.
Иргэд, олон нийтийн дунд төөрөгдөл үүсгээд буй зүү, тариур, өвчин намдаах эм, нойрны эм зэргийг эмчийн жороор олгодог болсон гэдэг нь шинэ бус 14 жилийн өмнө батлагдсан жортой олгох эмийн жагсаалтад тусгасан зохицуулалт юм. Тэгвэл Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг мөрдөж эхэлснээр жортой эмийг жоргүй олгодог байсан асуудал дуусгавар болсон учраас эл асуудал шинэ зохицуулалт мэт сөхөгдөж, ташаа ойлголт бий болгожээ. Өөрөөр хэлбэл, тус хуулийн шинэчилсэн найруулгад жороор олгох эмийг жоргүй олгосон тохиолдолд тооцох хариуцлагын тогтолцоог чангатгасан байна. Тодруулбал, жоргүй эм олговол өмнө нь эмийн санчийг 50 мянгаар, эмийн санг 500 мянгаар торгодог байсан бол тус хуулийг мөрдөж эхэлснээр эмийн санчийг 500 мянгаар, эмийн санг 30 хүртэлх сая төгрөгөөр торгох заалт хэрэгжиж эхэлжээ. Ингэснээр эмийн санд тавих хяналт чангарч, хууль, журмаа мөрдөж иргэд ч эмийн зохисгүй хэрэглээнээс татгалзах шийдэл болж буй.
Таны авах гэж буй эм жороор олгогдох эсэх талаарх мэдээллийг www.druginfo.mohs.mn сайтаас харж болно. Тус сайтад хандаж, эм гэсэн хэсгийг сонгож худалдааны нэр эсвэл олон улсын нэршил гэсэн хэсгийн аль нэг дээр эмийн нэрийг кириллээр бичиж хайна. Ингэснээр тухайн эмийн дэлгэрэнгүй болон жороор олгох, жоргүй олгох талаарх мэдээллийг харах боломжтой.
Эмтэй холбоотой олон асуудлыг цэгцлэх эрх зүйн орчин бүрджээ
Монгол Улсад 3400 гаруй нэр төрлийн эм импортолж, 1000 орчим нэр төрлийн эмийг дотооддоо үйлдвэрлэж байна. Эдгээр эмийн чанар, аюулгүй байдал, үйлчилгээний идэвхийг бодитойгоор үнэлж, дүгнэлт гаргах лавлагаа лабораторийн чадавх бэхжээгүй, эм үйлдвэрлэх, хадгалах, түгээх, худалдах зохистой дадал бүрэн хэвшээгүй зэргээс шалтгаалан эмийн чанар, аюулгүй байдал, үйлчлэлийн идэвхийн баталгааг хангах үйл явц сул, хүн амын дунд эмийн чанар, үйлчлэлд үл итгэх, эргэлзэх хандлага гарсаар байна. Тодруулбал, холбогдох байгууллагуудын хамтран хийсэн хяналт шалгалт, үнэлгээгээр эмийн үнэ үйлдвэрлэгчтэй байгуулсан хэлцлийн үнээс эцсийн хэрэглэгчид хүрэхдээ дунджаар 2.1 дахин нэмэгдсэн, жижиглэнгийн үнийн хувьд үнэлгээнд хамрагдсан эмийн 90 гаруй хувь нь 45 хүртэл, дотоодын үйлдвэрийн дийлэнх эмийн бөөний үнэ 40-өөс дээш хувиар нэмэгдсэн үзүүлэлт гарчээ.
Мөн эмийн 26 үйлдвэрийн ес буюу 35 хувь нь эм үйлдвэрлэлийн зохистой дадал /GMP/-ын шаардлага хангаж байгаа бол төрөөс эмийн талаар баримтлах бодлогын хэрэгжилтийн хүрээнд хийсэн аудитын гүйцэтгэлийн үнэлгээнд импортын эмийн 6.1 хувь, дотоодод үйлдвэрлэсэн эмийн 18.6 хувь нь чанарын шаардлага хангахгүй байна гэж дүгнэжээ. Түүнчлэн хуурамч, стандартын бус эмтэй тэмцэх үүрэг хариуцлагыг тодорхойлсон хуулийн зохицуулалт байхгүй талаар тус үнэлгээнд дурдсан байна.
Тиймээс иргэд эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээ авахдаа санхүүгийн эрсдэлд орохоос сэргийлэх, бууруулах, хүн амыг чанарын баталгаатай, аюулгүй, үйлчлэлийн идэвхтэй эм, эмнэлгийн хэрэгслээр тасралтгүй, хүртээмжтэй хангах, эмийн зохистой хэрэглээг төлөвшүүлэх, хяналт, зохицуулалттай холбогдсон харилцааг зохицуулах боломж нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор тус хуулийг шинэчлэн найруулж, батлуулж, өдгөө ийнхүү дагаж мөрдөж эхлээд буй.
Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулиар худалдах тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчдэд дараах шаардлага тавьж байна
С.Юмсүрэн
Эх сурвалж: Монголын үнэн сонин №039/24618/
°C
Сэтгэгдэл (0)
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна